 Mục lục | Kỷ niệm với "Quái Kiệt" Đặng Sĩ Bình |
Ðó là một buổi chiều thứ sáu của tháng mười. Nếu tôi nhớ không lầm, đó là năm 1977, một năm với đầy lo âu, ngờ vực, sợ hãi của nhiều người sống tại Sài-Gòn. Như một thói quen, tôi đạp xe đạp từ trường Cô Giang, qua Chợ Bến Thành, đường Lê Lợi, rồi Tự Do ngược về hướng Nhà Thờ Ðức Bà. Tôi thường có thói quen đi lễ chiều ngày thứ sáu tại đây. Nắng gay gắt. Ðang leo dốc trên đường Tự Do gần ngã tư Gia Long, chợt tôi nhận ra một người dang dắt chiếc xe đạp đi bộ trên vỉa hè:
- Frère Kiệt, tôi gọi.
Frère Kiệt nhíu mày nhìn tôi suy nghĩ một thoáng, rồi mỉm cười:
- Ai ? ... Bình ... sữa phải không ?
- Dạ, tôi đáp và hỏi ngài tiếp, Frère đạp xe đua với con không?
- Không, hôm nay Frère mệt. Bình muốn ngồi nghỉ một lát ở đàng kia không ? Ngài chỉ tay về hướng một ghế đá trong công viên (tôi quên tên - góc Tự Do và Gia Long) (BT - công viên Chi Lăng).
Thấy chưa tới giờ lễ, tôi ngồi nói chuyện với Frère một lát. Ðược biết, Frère cũng vừa mới đi dạy về. Ngài hỏi tôi nhiều về việc học hành, về gia đình tôi, về tu đức (tôi quen biết ngài hơn các bạn khác về điểm này). Vào lúc đó, tôi đã có ý định đi ... tu, nên tôi và Frère đã thảo luận rất nhiều về vấn đề này. Như anh Quang và anh Chính đã trình bày, ngài luôn mở đầu bằng một câu chuyện triết lý, mà dạo đó tôi thường hay nghe ngài ... cho qua chuyện (vì chẳng hiểu gì cả).
Tôi cũng như một số các bạn khác, lớp 9P7, được biết đến Frère lần đầu tiên vào niên học đó. Biệt hiệu Quái Kiệt cũng được các bạn cùng lớp tôi đặt cho ngài, trong khi đang nghe Frère giảng một bài triết lý trước khi vào giờ môn Pháp văn.
- Quái Kiệt, đúng chớ, Quái Kiệt của thời đại, Frère đáp lại một câu nói lớn phía đàng sau lưng tôi "Ðúng là Quái Kiệt!".
Tôi còn nhớ một hôm, vào đầu giờ môn Pháp văn, Frère bước vào lớp, và mở đầu bằng một câu hỏi:
- Có em nào trong lớp đã khóc người yêu chưa?
Cả lớp bắt đầu nhao nhao, tiếng cười, tiếng nói lẫn lộn. Chờ im lăng một lát, Frère bắt đầu ... bài morale:
- Con người ta, bất kỳ ai, phải khóc ít nhất là một lần. Này nhé, sinh ra là phải khóc. Lớn lên, ai cũng phải khóc một lần cho người yêu đầu tiên của mình. Và đó là mối tình đầu mà ai ai cũng nhớ nhứt trong đời mình.
Tôi không nhớ từng lời Frère giảng ngày hôm đó, nhưng đại khái bài "morale" là như vậy vào mỗi đầu giờ Pháp văn của lớp. Cũng có khi, giờ học Pháp văn biến mất để nhường chỗ cho việc thảo luận về triết lý: lúc đó, cả thầy lẫn trò đều say mê đến khi chuông báo hết giờ ...
Nay đọc lại những bài Frère viết, những di cảo, hồi tưởng xưa của hơn 30 năm về trước lại trải dài trước mắt: Vivre c'est lutter !, câu nói của Frère lại đâu đây văng vẳng bên tai. Có thể Và cả đời tôi, quả là Bản Sao của Ðức Yêsu Kitô. Nhưng Frère đã để lại cho chúng con một kho tàng quý giá về chân lý sống, về cuộc đời và về con người. Con xin nghiêng mình trước một vị Frère, một người thầy khả kính.
