 Mục lục | Frère Ephrem Tú: một người trưởng, một người anh Lê Việt Quang |
Năm 70-71, Taberd có thêm một chức vụ mới là Tổng Linh Hoạt. Chúng tôi không mấy đứa hiểu chức vụ này nghĩa là gì, nhưng rồi đứa nào cũng biết người đang nắm giữ chức đó: Frère Ephrem Trần Ngọc Tú. Nhiệm vụ chính của Tổng Linh Hoạt là giữ gìn kỷ luật của trường. Nhưng "có áp bức là có đấu tranh", mà đám giặc nhỏ nào có dể gì để bị cai trị đâu. Chuyện đầu tiên là đặt cho Frère một biệt hiệu, đó là "Tú Bà". Trước giờ học hay trong giờ chơi, các đám học trò hay phá quấy thường tụ họp nhau. Khi có đứa nào la lên "Tú Bà" là cả bọn một là cất dấu tang vật, ngưng ngay chuyện đang làm hay là bỏ chạy tán loạn. Thú thật với các bạn, tôi cũng là một thành viên trong các đám đó nên tôi vẫn còn nhớ rõ. Sau này có lần tôi hỏi Frère có biết chuyện này không, Frère cười và nói:
- Biết chứ sao không biết! Tớ còn biết là các cậu gọi tớ là "Tú Bà" là vì tớ mặc váy còn "Tú Ông" là dành cho Thầy Tú vì hắn mặc quần.
Trong năm ở Taberd, Frère không dạy môn nào mà chỉ lo chuyện kỷ luật cho cả Trung Học lẩn Tiểu Học, nên học sinh không đứa nào mà không biết Frère. Và tôi nghĩ chắc chắn chẳng có mấy đứa thích Frère đâu. Trong giờ chơi, Frère đi lại trong sân trường giống như cá mập bơi ngoài biển. Đi đến đâu bầy cá nhỏ tản ra đến đấy. Frère lại gần thì đứa nào cũng né. Thỉnh thoảng, có những đứa hô to "Tú Bà" rồi biến vào đám đông. Bây giờ hỏi lại các bạn học cũ thì đứa nào cũng đã chứng kiến ít nhất một chuyện trừng phạt của Frère Tú dành cho mấy đứa bị tóm vì vi phạm kỷ luật. Chuyện bộp tai, đá đít và các món ăn chơi khác là chuyện thường ngày trong sân trường ngày đó. Ngoài ra, trong giờ học Frère thường xuyên qua lại các hành lang để xem có đứa "xấu số" nào bị các Thầy Cô cho ra cửa đứng vì tội quậy phá trong giờ học. Mấy đứa này sẽ được gởi xuống phòng Tổng Linh Hoạt nhờ "giữ giùm". Đến giờ chơi thì mấy đứa học trò “xấu số” này giống như được trưng bày trong phòng triển lảm, đám bạn cùng lớp cứ qua lại nhìn rồi chọc quê. Mấy đứa bị phạt bên trong chỉ biết nhìn và hẹn sẽ "báo chù".
Tôi có dịp tiếp xúc với Frère Tú nhiều hơn các bạn vì thời gian đó tôi sinh hoạt trong đoàn Hùng Tâm do Frère Tú, thay thế Frère Thanh Trung, phụ trách. Lúc đầu, tụi tôi cũng không thích lắm vì trong mắt mỗi đứa Frère Tú cứ như là "hung thần", nhưng cũng đành chịu vì không có cách gì khác hơn. Thế nhưng chỉ sau vài buổi sinh hoạt sự việc đã thay đổi. Chúng tôi đã thấy một Frère Tú khác hẳn, vui vẻ và dễ gần hơn. Frère đã thật sự là một người Trưởng: ca hát, hướng dẫn trò chơi, và sinh hoạt với chúng tôi. Trong các kỳ trại, Frère càng gần với chúng tôi hơn nửa vì không có chiếc áo dòng đen. Những lúc đó chúng tôi có thể nói chuyện với Frère như với một người anh lớn về tất cả mọi chuyện kể cả những chuyện bên ngoài cổng trường. Những lúc đó và sau này khi có dịp tiếp xúc với các Frère và Thầy Cô khác, tôi nghiệm thấy là các Thầy Cô, các Frère đều là những người bình thường, dễ gần gũi và rất thương học trò. Còn các gương mặt nghiêm nghị hay lạnh lùng trên lớp học là cần thiết để đối phó và dạy dỗ lũ nhỏ được xếp hạng sau quỉ và ma, là bọn học trò chúng ta đó.
Rất tiếc là Frère Tú chỉ ở Taberd có một năm rồi chuyển lên Lasan Mossard. Đến nay tôi vẫn nhớ nhiều về những kỷ niệm với "Tú Bà".
